✅ بررسی چای در اروپا
چای در اروپا تا قرن ها شناخته شده نبود. چگونه چای به اروپا وارد شد؟ پرتغالی ها و هلندی ها، طلایه داران استعمار، چه زمانی به وجود این نوشیدنی پی بردند؟ کدام کشورها پیش قدم شدند؟ مهمترین نقش را در معرفی چای به اروپا کدام کشور ها بر عهده داشتند؟ در این مقاله به مقدمات حضور چای در غرب و تلاش دولت های اروپایی برای جا انداختن آن به عنوان نوشیدنی در این قاره خواهیم پرداخت.
گفته می‌شود که قدیمی‌ترین سابقه چای در نوشته‌های کشورهای غربی‌تر در اظهارات یک مسافر عرب آمده است. این جهانگرد در یادداشت های خود آورده است که پس از سال ۸۷۹ میلادی، منابع اصلی درآمد حکومتی در کانتون، عوارض نمک و چای بود.
مارکوپولو در سال 1285 نوشته است که وزیر دارایی کشور چین را به دلیل افزایش خودسرانه مالیات چای از سمت خود بر کنار کرده اند.
چای در ایتالیا
بعضی مورخین معتقدند که چای اولین بار توسط جووانی باتیستا راموسیو، مسافر ایتالیایی به اروپا معرفی شد، که در سال 1555 یادداشت هایی را با نام سفرها منتشر کرد. اولین اشاره اروپایی به چای در این کتاب بود که او آن را «چای کاتای» می نامید. گزارش های او بر اساس گزارش های دست دوم و شنیده هایش در خلیج عدن بود یعنی یمن و سومالی.
چای در پرتغال
کشیشان و بازرگانان پرتغالی در قرن شانزدهم اولین تماس خود را با چای در چین برقرار کردند که در آن زمان چا نام داشت نه Tea. اولین کشتی های پرتغالی در سال 1516 به چین رسیدند. در سال 1560 یک مبلغ مسیحی پرتغالی به نام گاسپار دا کروز اولین گزارش پرتغالی چای چینی را منتشر کرد. در سال 1565 مبلغ دیگری از پرتغال به نام لوئیس آلمیدا اولین گزارش اروپایی از چای را در ژاپن منتشر کرد.
چای در اروپا قرن ها بعد از چین به عنوان یک نوشیدنی شناخته شد و در ورود چای به سفره غذایی مردم، اروپا خیلی دیر عمل کرده است. در نوشته های نیمه دوم قرن شانزدهم اولین نشانه ها از چای به عنوان نوشیدنی به صورت کوتاهی به چشم می خورد.
در سال 1557، پرتغال یک بندر تجاری در ماکائو تأسیس کرد. اخباری درباره یک نوشیدنی چینی به نام «چا» نوشته شده است ولی هنوز هم هیچ اشاره ای به آوردن نمونه هایی از آنها به اروپا وجود ندارد.
بیشتر تجار و مبلغان مسیحی اهل پرتغال که در شرق زندگی می کردند در مورد این نوشیدنی صحبت کرده اند. اگرچه ممکن است برخی از این افراد نمونه‌هایی از چای را به عنوان سوغات به کشور خود آورده باشند، اما پرتغالی‌ها اولین کسانی نبودند که چای را به عنوان کالای وارداتی تجاری معرفی کردند. همانطور که گفتیم چای اولین بار از طریق کشیشان و بازرگانان پرتغالی در چین در اوایل قرن شانزدهم به جهان غرب شناسانده شد.
چای در هلند
معرفی چای در اروپا به عنوان یک کالای تجاری توسط هلندی‌ها انجام شد که در سال‌های آخر قرن شانزدهم شروع به تجاوز به مسیرهای تجاری پرتغال در شرق کردند. در آغاز قرن هفدهم آنها یک پست تجاری در جزیره جاوه ایجاد کردند و از طریق همین جزیره بود که در سال 1606 اولین محموله چای از چین به هلند ارسال شد.
دسترسی و تجارت هلندی ها با کشورهای شرقی باعث شد چای خیلی سریع به یک نوشیدنی مد روز در میان هلندی ها تبدیل شد و سپس در کشورهای دیگر اروپای غربی گسترش چشمگیری یافت. اما چای یک نوشیدنی گران قیمت محسوب می شد و تنها ثروتمندان بودند که می توانستند از آن استفاده کنند.
نوشیدن چای در قرن هفدهم و به علت حضور پرنسس پرتغالی در دربار بریتانیا در طبقه مرفه و سلطنتی این کشور رواج پیدا کرد. این بریتانیایی ها بودند که تولید چای تجاری را به هند بریتانیا معرفی کردند تا با انحصار چین در زمینه چای رقابت کنند.
چای در فرانسه
در اوایل قرن هفدهم، یک کشتی شرکت هند شرقی، اولین برگ چای سبز را از چین به آمستردام آورد. چای تا سال 1636 در فرانسه شناخته شده نبود ولی در یک دوره کوتاه حدود سال 1648 در پاریس به محبوبیت رسید.
چای در روسیه
تاریخچه چای در روسیه نیز به قرن هفدهم بازمی گردد. چای برای اولین بار توسط چین به عنوان هدیه به تزار میکائیل اول در سال 1618 ارائه شد. سفیر روسیه این نوشیدنی را امتحان کرد ولی به آن توجهی نکرد و پیشنهاد تجارت چای به روسیه را رد کرد. این موضوع ورود چای به روسیه را به مدت پنجاه سال به تاخیر انداخت.
تا سال 1689، چای به طور منظم از چین از طریق کاروانی متشکل از صدها شتر که در طول یک سال سفر می کردند، به روسیه وارد می شد. این سفر طولانی آن را به کالایی گرانبها در آن زمان تبدیل می کرد.
چای در آلمان
تا سال 1657، چای در داروخانه های آلمانی به عنوان یک دمنوش دارویی حضور داشت و هرگز به جز در مناطق ساحلی مانند Ostfriesland، شهرت زیادی به دست نیاورد.
چای در انگلیس
بریتانیا که همیشه نسبت به روندهای قاره‌ای کمی کند و مشکوک عمل می کرد، در روند ورود چای نیز تقریبا نیم قرن بعد از پرتغالی ها وارد عمل شد. بدون شک ملوانان شرکت بریتانیایی هند شرقی از حدود سال 1600 چای را به عنوان سوغاتی برای خانواده های خود به انگلیس می آوردند ولی اولین اشاره تاریخی به چای در این کشور مربوط به یک آگهی در روزنامه لندنی مرکوریوس پولیتیکوس در سپتامبر 1658 است. در آن اعلام شد که «نوشیدنی چینی که چینی‌ها آن را Tcha، توسط کشورهای دیگر تای با نام مستعار تی می‌خوانند، به فروش می‌رسد.»
چای اولین بار در دهه 1650 در انگلستان ظاهر شد، جایی که از طریق قهوه خانه ها معرفی شد. از آنجا به مستعمرات بریتانیا در آمریکا و دیگر قاره ها معرفی شد. بدون شک بریتانیا موثرترین نقش را در جهانی کردن چای حتی تاثیرگذارتر از خود کشور چین که خاستگاه اصلی چای است بازی کرده است.
جنبش چای بوستون
از وقایع تاریخی که چای در آن نقش به سزایی ایفا کرده است جنبش چای بوستون (Boston Tea Party) است. این جنبش، یک اعتراض علنی توسط برخی از مستعمرات سیزده‌گانه علیه قوانین جرج سوم، پادشاه بریتانیای کبیر بود. این حادثه در تاریخ ۱۶ دسامبر ۱۷۷۳ رخ داد. پادشاهی بریتانیای کبیر تقریباً بر روی همه چیز از جمله چای مالیات سنگینی اعمال کرده بود. بازرگانان که نمی‌توانستند خود را قانع کنند که این مالیات را بپردازند چای‌ها را به آب ریختند. استدلال آنها این بود که وقتی ما نماینده ای در دولت محلی نداریم مالیات هم نمی‌پردازیم.
در همین زمان گروهی با نام پسران آزادی به شکل و شمایل سرخ‌پوستان درآمده و شبانه وارد کشتی‌های حامل چای انگلستان شدند. پسران آزادی تمامی محموله های چای را به دریا ریختند و این مسئله رسوایی بزرگی برای دولت انگلستان به شمار می‌رفت. این اتفاق از جمله مهمترین عوامل جنگ‌های انقلابی در ایالات متحده بود و قوانین تحمل‌ناپذیر سال ۱۷۷۴ نتیجه این حرکت انقلابی بود.
چای و جنگ تریاک
نخستین جنگ تریاک (1840 تا 1842) در واقع بر سر چای اتفاق افتاد و بریتانیا که تریاک افغاستان را با چای چین تبادل می کرد و چای را به اروپا می برد، با ممنوعیت ورود تریاک به چین مواجه شد. جنگ تریاک همراه با قاچاق بوته های چای از چین و کاشت کسترده آن در هند و ایالت آسام، به انحصار چای توسط دولت چین پایان داد و کمپانی هند شرقی به یاری دولت بریتانیا موفق شد چای را به مردم همه دنیا معرفی کند.
چای نقش بسیار تعیین کننده ای در اقتصاد انگلیس و تسلط این کشور بر کشور های مستعمره و استفاده از منابع مالی آنها داشت و بعضی هنوز چای را نماد استعمار انگلیس به شمار می آورند.
برای خرید چای ایرانی طبیعی اینجا کلیک کنید.